تاریخچه رشته ورزشی والیبال

به وجود آمدن ورزش والیبال

قرن نوزدهم به ویژه اواسط و اواخر این قرن شاهد انفجار در نوآوری ورزشی و شکل گرفتن و ابداع ور‌زش‌هایی بود که اکنون و در عصر ما در عرصه حرفه ای و آماتور انجام می‌شوند، و در عرصه حرفه ای حتی به تجارت و سود و منفعت مالی منجر شده‌اند. والیبال تنها پس از پنج سال از عمر بسکتبال ابداع شد. در سال 1895 ویلیام‌جی.مورگان تصمیم گرفت ورزشی ابداع کند که ترکیبی از بستکتبال، بیسبال، تنیس و هندبال باشد. این اقدام او منجر به به وجود آمدن ورزشی شد که والیبال نام گرفت. حال شاهدیم که این ورزش به دو صورت و در حقیقت در دو نوع مختلف انجام می شود: سالنی و ساحلی.

کفپوش زمین والیبال
 

اولین تور این ورزش از تنیس وام گرفته شد که تنها 6 فوت و 6 اینچ ارتفاع داشت؛ چرا که باید به خاطر داشته باشیم متوسط قد یک آمریکایی قرن نوزدهمی کوتاه تر از یک آمریکایی در قرن بیستم و قرن حاضر بود. در سال 1916 در کشور فیلیپین اولین فرم های تهاجمی مثل اسپک زدن به صورت کنونی آن شکل گرفت.

اولین استانداردهای والیبال

سال‌ها گذشت و دست اندرکاران این ورزش مهیج پی بردند که باید قوانین و استانداردهای لازم برای آن را تدوین کنند و این ورزش مثل هر ورزش دیگری چارچوب و قوانین خود را یافت و در مسیر پیشرفت و رشد خود قرار گرفت. در سال 1928 بود که انجمن والیبال ایالات متحده آمریکا شکل گرفت و اولین استانداردهای مسابقات را وضع کرد.
جالب است که بدانیم دو سال بعد اولین مسابقات ساحلی در کالیفرنیا برگزار شد که هر تیم به سبک و سیاق امروزی از دو نفر تشکیل شده بود. البته نوع ساحلی آن به صورت حرفه ای در سال 1965 در همین ایالت کالیفرنیا شکل گرفت و بازیکنان حرفه ای تحت حمایت انجمن بازیکنان حرفه ای ایالات متحده آمریکا در سال 1983 میلادی به هم پیوستند و زمینه کاری حرفه ای خود را جدی تر دنبال کردند.

والیبال در المپیک

در مسابقات المپیک لس آنجلس در سال 1984، تیم مردان و زنان آمریکا در مسابقات سالنی به ترتیب مدال‌های طلا و نقره را از آن خود کردند. چهار سال بعد در کره، باز هم تیم مردان آمریکا طلا گرفت. والیبال ساحلی تنها در مسابقات المپیک 1996 آتلانتا توانست رسما وارد مسابقات المپیک شود.
یک نکته شگفت انگیز وجود دارد و آن آمار خیره کننده ورزشکارانی است که در دنیا چه در سطح حرفه‌ای و چه در سطح آماتور بازی می‌کنند. 800 میلیون بازیکن در سراسر دنیا وجود دارد که 46 میلیون نفر از آن‌ها در کشور ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کنند.

خلاصه‌ای از رویدادهای ورزش والیبال

تاریخچه والیبال ایران

بعد از گذشت 37 سال از ابداع ورزش والیبال در جهان، سرانجام رشته ورزش والیبال در سال 1311 توسط آقای میر مهدی ورزنده وارد ایران شد. در ابتدای امر به دلیل نداشتن اطلاعات کافی از قوانین بین‌الملل این رشته ورزشی، بازیکنان با قواعد و ابتکار خود بازی می‌کردند، به طور مثال برای رد کردن توپ از مشت و یا سر خود استفاده کرده و به هر نحوی توپ را رد می‌کردند.
ورزش والیبال برخلاف رشته کهن کشتی که از سالیان دور و دراز همراه مردمان ایران زمین بوده است، ورزشی نوین بوده و طرفداران آن کم، اما رفته رفته با ترجمه مقالات ورزشی دنیا، ایرانیان توانستند با قوانین بین‌المللی و نحوه‌ی درست بازی کردن این رشته آشنا شوند و در سه محل دارالمعلمین ورزش، کلوپ شایسته (اجتماعیون) و کلوپ ورزشی کالج سبز به طور جدی و مستمر به تمرین و آموزش بپردازند.

توپ والیبال

یکی دیگر از مشکلات پیش‌رو که علاقه‌مندان این رشته با آن دست و پنجه نرم می‌کردند، در دسترس نبودن توپ والیبال بود. آن‌ها در ابتدا با توپ فوتبال بازی می‌کردند که هم رد کردن توپ بسیار دشوار بود و هم امکان آسیب دیدگی ورزشکاران بسیار زیاد بود، سرانجام توپ والیبال توسط آقای قمشه‌ای ساخته شد و به ورزشکاران این رشته اهدا شد.

محبوب شدن والیبال در ایران

بعد از گذشت چند سال، توجه بیشتری از سمت علاقه‌مندان نسبت به این ورزش معطوف گردید و ظرف مدت کمی طرفداران بسیاری جذب این ورزش شدند، به نحوی که امروزه شاهد آن هستیم که بعد از ورزش فوتبال، پر طرفدارترین ورزش بین ایرانیان، ورزش والیبال است. ما توانستیم در این رشته جزو برترین تیم‌های جهان و اولین تیم در قاره آسیا باشیم.

ورود والیبال ایران در مسابقات برون مرزی

حدود 63 سال پیش، تیم ملی مردان ایران به مسابقات والیبال بازی‌های آسیایی 1958 توکیو اعزام شدند و توانستد در میان کلیه تیم‌های شرکت کننده مقام دوم را کسب کرده و مدال نقره اولین دوره مسابقات والیبال بازی‌های آسیایی را به ارمغان آورند. پس از این مسابقات، فعالیت بین‌المللی بیشتری در ورزش والیبال ایران آغاز شد و تیم ملی بانوان و آقایان در هر رده‌ی سنی برای این کشور افتخار آفرین شد.

تاریخچه والیبال ساحلی

والیبال ساحلی بیش از پنجاه سال است که در جهان آغاز به فعالیت کرده است. این بازی الهام گرفته از ورزش والیبال سالنی توسط جوانان سواحل آمریکای جنوبی، برای تفریح و سرگرمی ابداع شد. کم کم با پیوستن قاره اروپا و اقیانوسیه، این رشته سر زبان‌ها افتاد و قوانین بین المللی استانداردی برای این رشته وضع شد. پیشرفت این رشته به قدری سریع بود که باعث شد والیبال نسبت به سایر رشته‌های ساحلی مانند فوتبال و هندبال از محبوبیت بیشتری برخوردار شود و این روال باعث شد که والیبال ساحلی جزو ورزش‌های مطرح جهان شود.

ورود والیبال ساحلی به المپیک

اولین بار در بازی‌های المپیک آتلانتا، والیبال ساحلی به بازی‌های المپیک پیوست که این امر به عنوان یکی از چند رویداد مهم تاریخ المپیک یاد شد. پس از رسمی شدن این رشته، آسیایی‌ها نخستین گام را در بازی‌های آسیایی هیروشیما برداشتند که ایران جزو یکی از کشورهای شرکت کننده در این مسابقات بود.

پیشرفت والیبال ساحلی ایران

در اواخر قرن بیستم ایران موفق به حضور در رقابت‌های قهرمانی آسیا شد. ایران به دلیل داشتن شرایط اقلیمی و آب و هوایی مناسب و همچنین داشتن سواحلی ارزشمند و به منظور رشد و توسعه رشته ساحلی در ایران، اقدام به میزبانی و برگزاری تورهای سالانه آسیا و اقیانوسیه در جزیره کیش نمود که با استقبال چشمگیری رو به رو شد و همین امر باعث شد که میزبانی مسابقات قهرمانی آسیا در سال 2006 به ایران و جزیره کیش واگذار شود. والیبال ساحلی ایران بر این باور است که با برنامه‌های کارشناسی شده، در آینده‌ای نه چندان دور به عنوان یک قطب والیبال ساحلی در منطقه، آسیا و جهان خواهد شد.
برخی از شرایط استاندارد زمین‌های والیبال ساحلی در زیر آورده شده است.
• طول 16 متر
• عرض 8 متر
• منطقه آزاد از هرطرف بین 3 تا 5 متر
• منطقه یک سوم حمله وجود ندارد.
• خط وسط زمین وجود ندارد.
• پهنای تمام خطوط بین 5 تا 8 سانتی‌متراست.
• فضای بالای زمین بایستی تا ارتفاع 7 الی 12 متری عاری ازهرگونه مانع باشد.
• سطح زمین از شن (ماسه) یک دست که حداقل باید دارای 40 سانتی‌متر عمق باشد پوشیده شده باشد.
• ماسه بایستی از الک گذرانده شده و دارای اندازه مناسب و قابل قبول باشد (زبروخشن نباشد).
• ماسه بایستی عاری ازهرگونه اشیاء آسیب رسان، صدف، سنگ و… باشد.
• برای مسابقات جهانی توصیه شده که یک پارچه قیراندود تهیه شده تا وسط زمین اصلی رادرحالت بارانی بپوشاند.
• رنگ خطوط زمین بایستی کاملاً مغایر با رنگ ماسه باشد.
• خطوط زمین بایداز نوار با مواد مقاوم ساخته شده وضمنا این مواد نرم و قابل انحناء باشند.